نویسنده: مهندس حمیدرضا اشرف
اصول معماری آزمایشگاه
ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه اﺳﺘﺎﻧﺪارد و اﯾﺪه آل ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ دﻗﯿﻖ ﻋﻨﺎﺻﺮﻣﺘﻨﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ که با اﺟﺮاي ﺻﺤﯿﺢ آن ، از ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﻟﻘﻮهي ﺑﻌﺪي درﺣﻮزه ي ﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽﺟﻠﻮﮔﯿﺮيﻣﯽﺷﻮد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد، اﮔﺮ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد، ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳـﻄﺢ ﻣـﯽ رﺳـﺪ . اﺻـﻮل ﻣﻌﻤـﺎريﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ را ﻣﯽﺗﻮان از دو ﺟﻨﺒﻪيﮐﻤﯿﺖ وﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮد:
کمیت فضای آزمایشگاهی
ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽﮐﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻃﺮاﺣﯽ اوﻟﯿﻪي ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد، ﺑﺪون ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدنﮐﻠﯿﻪي ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.اﮔﺮﭼـﻪ اﯾـﻦ ﻓﻀـﺎ در آﻏـﺎز اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ و روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺧﺪﻣﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ راه اﻧـﺪازي، ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ، ﮐﺎرآزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ و ﻧﺎﮐﺎرآﻣـﺪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ؛ﻣﯿﺰﻫـﺎ و ، ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻓﻨﯽﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ، ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺳﻄﺢ روي ﻣﯿﺰﻫﺎ ﭘﺮ ﻣﯽﺷﻮد، راﻫﺮوﻫﺎ در اﻃﺮاف ﻣﺤـﻞ ﻫـﺎي ﮐـﺎر ﺗﻨـﮓ ، ﻓﻀﺎﻫﺎي ﮐﺎري ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺷﺪه و ﻣﺴﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ، ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﺑـﻪ ﻗـﺪر ﮐـﺎﻓﯽ ﺑـﺰرگ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺎرﮐﻨﺎن آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي آنﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻌﻀﯽ از آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﯿﺶاز دو ﯾﺎ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺠﻢ ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ،داراي ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺮﻣـﺎﯾﺶ و ﺗﻬﻮﯾﻪي ﻫﻮا، اﺑﺰار، ﮐﺎﺑﯿﻨﺖ، ﯾﺨﭽﺎل ﯾﺎ ﻓﺮﯾﺰر ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﻀﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﭘﺰﺷﮑﯽ
ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦﻋﺎﻣﻞﺗﺄﻣﯿﻦﮐﻨﻨﺪه يﮐﯿﻔﯿﺖ ﯾﮏ ﻓﻀﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻓﻀـﺎ ي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺎ ﮐﺎرﺑﺮي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ي آن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ.اﯾﻦﺗﻨﺎﺳﺐ ﺻﺮﻓﺎً واﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ اﺑﻌـﺎد ﻓﻀـﺎ ﻧﺒـﻮده و ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ي ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮر ، ﺗﻬﻮﯾﻪ ، آب ، برق ، فاضلاب ، چیدمان تجهیزات ، لوازم و رعایت ﺳﻄﻮح اﯾﻤﻨﯽدرﺷـﮑﻞ ﮔﯿﺮيﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻠﯽ ﯾﮏ ﻓﻀﺎ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ ستون ها ، دیوارها ، جداکننده های غیر ضروری نیز در کاهش کیفیت یک فضا موثر میباشد.
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﻧﺤﻮه ي اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﻀـﺎﻫﺎ، در ﻗﺎﻟـﺐ ﭼﻨـﺪ ﺣـﻮزه ي اﺻـﻠﯽ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻗﺮاردادي ﺑﻮده و اﻟﺰاﻣﯽ را ﺑﺮاي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﯽآورد ﺑﻠﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در راﺳﺘﺎي ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﻧﺤﻮه ي ارﺗﺒﺎط آنﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻄـﺮح ﻣـﯽ ﺷـﻮ د . ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪي ﻫـﺎي ﺻﻮرتﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮐﺸﻮر، ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻪ ﺣﻮزه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در اداﻣﻪ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺣﻮزه ي ﭘﺬﯾﺮش و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮي
اﯾﻦ ﺣﻮزه از آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در راﺳﺘﺎي ﭘـﺬﯾﺮش و ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﮔﯿـﺮي از ﺑﯿﻤـﺎر در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ اﻧﻮاع ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﻣﺸﺨﺺ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﻮد؛ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺮآﯾﻨـﺪﻫﺎي اﻧﺘﻈﺎر ﺑﯿﻤﺎران و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﯿﺰدر اﯾﻦ ﻓﻀﺎ در ، ﻓﻀﺎيﭘﺬﯾﺮش، ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت ، ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮيﺧﻮن، ادرار و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ:
ﺧﻮنﮔﯿﺮي از ﻣﺮاﺟﻌﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن
ﺟﻤﻊآوري ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ادرار وﻣﺪﻓﻮع
ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي از ﻣﺠﺮاي ادرار ،دﻫﺎﻧﻪي رﺣﻢ، زﺧﻢ و ﻋﺮق ، واژن
ﺟﻤﻊآوري ﻧﻤﻮﻧﻪ ازﺳﺎﯾﺮ ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦﺣﻮزه ي ﭘﺬﯾﺮش و ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ داراي اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺗﺴﻬﯿﻼت زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ :
درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﺮمﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﯿﮏ، ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺌﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻓﻨﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮﻧﺪ.
ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت آﻧﻬﺎ
آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻓﻮري ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي روزﻣﺮه
ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽﻣﺮﺑﻮطه
ﻧﮕﻬﺪاريﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي در ﺣﺎل اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه تخصصی
دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺷﺴﺖوﺷﻮي دست
حوزه فنی (آسیب شناسی بالینی و تشریحی)
اﯾﻦ ﺣﻮزه از آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﮑـﺮدي، ﻫﺴـﺘﻪ ي ﻣﺮﮐـﺰي آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﻣﺤﺴـﻮب ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﺗﻤـﺎم ﻓﺮآﯾﻨـﺪﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ در اﯾﻦ ﺣﻮزه ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد . ﻫﺮ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺗﺨﺼﺺ و ﯾﺎ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺴﺌﻮل ﯾﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻓﻨﯽ و ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺠﻮزﻫﺎي ﺻﺎدره از وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ داراي دو ﺑﺨﺶ ﮐﻠﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﮐـﺪام ﺷـﺎﻣﻞ ﭼﻨـﺪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ؛ در اداﻣﻪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮﮐﺪام آوردهﺷﺪه اﺳﺖ.
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺧﻮنﺷﻨﺎﺳﯽ
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه اﯾﻤﻨﯽﺷﻨﺎﺳﯽ
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه آﻧﺎﻟﯿﺰ ادرار و ﻣﺎﯾﻌﺎت
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ
ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﻗﺴـﻤﺖ ﻫـﺎي ﭘﯿﺸـﯿﻦ ﻧﯿـﺰ اﺷـﺎره ﺷـﺪ ه اﺳـﺖ ، ﺗﻨﻬـﺎ ﺑﺨـﺶ ﻫـﺎي ﺑﯿﻮﺷـﯿﻤﯽ، ﺧـﻮن ﺷﻨﺎﺳـﯽ، ﻣﯿﮑﺮوبﺷﻨﺎﺳﯽ، اﯾﻤﻨﯽﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺮمﺷﻨﺎﺳﯽ از اﯾﻦ ﺣﻮزه اﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫـﺎي ﺗﺸـﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷـﮑﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و داﻣﻨﻪي ﮐـﺎر آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﻤﻮد.ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻣﻨﻪي ﺧﺪﻣﺎت ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦآزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺳﯿﺎﺳـﺖ ﻫـﺎ و ﺗﻨﻮع ﺗﺴﺖﻫﺎي درﺧﻮاﺳﺘﯽﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ.ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ، ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اراﺋـﻪ ي ﺗﻤﺎم ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻮزه يﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ .
آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽتشریحی
ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ :
آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻓﺖ
آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﻠﻮل
ﺣﻮزه ي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ
این حوزه شامل فضا های جانبی می باشد ﮐﻪدر ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻗﺒﻞو ﺑﻌﺪاز آزﻣﺎﯾﺶ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﻮرد ا اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ.ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در راﺳﺘﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻـﻠﯽ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ، در اﯾﻦ ﺣﻮزه ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ.اﯾﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻀﺎﻫﺎي اداري، ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن، اﻧﺒﺎر و ﻏﯿﺮه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪﮐـﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ در ﺑﺨﺶﻫﺎي آﯾﻨﺪه ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ.ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺣﻮزه ي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن از ﺣـﻮزه ي ﻓﻨـﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ.
روﻧﺪ اراﺋﻪيﺧﺪﻣﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ روﻧﺪ اراﺋﻪي ﺧﺪﻣﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ از ﺣﻮزه ي ﭘﺬﯾﺮش و ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﯿﻤﺎر ﯾﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي اﺧﺬ ﺷﺪه از وي آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد و اﯾﻦ روﻧﺪ ﺳﭙﺲدر ﺣﻮزهﻫﺎي ﻓﻨﯽ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﭘﺲ از آنﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﻧﻤـﻮد، اﺑﺘﺪا ﭘﺬﯾﺮش ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﮐﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮاي او درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ، ﺑـﻪ واﺣـﺪ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﮔﯿـﺮي ﺟﻤﻊآوري و آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ در اﺧﺘﯿـﺎر ، ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد؛ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﮐﻪ از ﺑﯿﻤﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد در ﻓﻀﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ ﺟﻬـﺖ اﻧﺠـﺎم ﻓﺮآﯾﻨـﺪﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺼـﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ﻗـﺮار داده ﺷـﻮد .از اﯾـﻦ رو دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑﯿﻤـﺎران و ﻣﺮاﺟﻌﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻮزه ي ﭘﺬﯾﺮش و ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي ﻣﺤﺪود ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺗﺎ اﺗﺎقﻫﺎي رﺋﯿﺲ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﺟﻠﺴـﺎت واﻗـﻊ در ﺣﻮزه ي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ . ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ در ﺣﻮزه ي ﻓﻨﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ، ﻧﺘﯿﺠﻪي ﻗﻄﻌﯽ آزﻣﺎﯾﺶ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺟﻮاب دﻫﯽ در ﺣﻮزه ي ﭘﺬﯾﺮش و ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﯾـﺎ ﭘﺰﺷـﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺮار داده ﻣﯽﺷﻮد .
ﺗﻌﺮﯾﻒ، ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻃﺮاحی
ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽﻓﻀﺎ از ﺑﺤﺚ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ درﻃﺮاﺣﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐـﻪ ﭘـﯿﺶ از اﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ، ﮐﻤﺒﻮد ﻓﻀﺎدر ﺑﺴﯿﺎري از آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪيﺟﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽﮐﺎرﺑﺮانﻣﯽﮔـﺮدد .در واﻗﻊ ﻓﻀﺎي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺧﻄﺮ ﻣﯽﺷﻮدو اﻏﻠﺐ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اﻋﺘﺒﺎرﺑﺨﺸﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾـﮏ ﮐﻤﺒﻮد اﻋﻼم ﻣﯽﮔﺮدد.
ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎري وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﻃﺮاﺣﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻟﺤـﺎظ ﺷـﻮﻧﺪ .اﺻـﻮل اوﻟﯿـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي وﻃﺮاﺣﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ :
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ آﺳﺎﯾﺶ و ﺣﺪاﻗﻞ ﺻﺪﻣﺎت و ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎر را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎران، ﻣﺮاﺟﻌﻪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و آنﻫـﺎ را از ﺧﻄـﺮات ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﮐﻨﺪ.
فضاها باید متناسب با کاربری ها ، تعداد کارکنان و استاندارد در نظر گرفته شود. تقسیم بندی شوند به ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮآزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻀﺎﯾﯽ در اﺧﺘﯿﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﺑﺪون اﯾﺠﺎد ﺧﻠﻞ در ﮐﯿﻔﯿﺖ آنﻫﺎ ﺑﻪراﺣﺘﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮﻧﺪ.
محیطی که در آن جمع آوری نمونه های اولیه یا آزمایشگاه و یا هر دو انجام می شود. نباید به گونه ایی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎ را ﺑﯽاﻋﺘﺒﺎر ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎ اﺛﺮ ﺳﻮء ﺑﮕﺬارد.
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ را ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗـﺄﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔـﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ، ﭘـﺎﯾﺶ، ﮐﻨﺘﺮل و ﺛﺒﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦﻣﻮاردي ﭼﻮن ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر، اﺛـﺮات اﻟﮑﺘـﺮو ﻣﻐﻨـﺎﻃﯿﺲ، ﺗﺸﻌﺸـﻊ، رﻃﻮﺑـﺖ، ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﺮق، ﻣﯿﺰان دﻣﺎ، ﺻﺪا و ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﻫـﺎي ﻓﻨـﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.اﯾﻦ ﻣﻮارد در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ.
سطوح ایمنی زیستی باید در کلیه ی فضا های آزمایشگاه رعایت شود.
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه در ﺑﺮاﺑﺮ آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎ، ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن از ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺑﺎزﺷـﻮ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد. اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ، اﻟﺰاﻣﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺗﻤﺎم ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺑﺎزﺷﻮ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺗﻮري ﺑﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از ورود ﺣﺸـﺮات و ﺟـﺎﻧﻮران ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
تمام فضاهای آزمایشگاهی باید طوری طراحی شود که به راحت قابل تمیز کردن باشد.
ﺗﻤﺎم ﮐﺎﺑﯿﻨﺖﻫﺎي زﻣﯿﻨﯽ و دﯾﻮاري در ﻓﻀﺎﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً درزﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ از آﻟـﻮدﮔﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﭘﺸﺖ آنﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد.
به طور کلی در نظر گرفتن موارد زیر در فاز اولیه ی طراحی الزامی است:
ﻧﻮر و ﺗﻬﻮﯾﻪي ﻣﻨﺎﺳﺐ
ﺳﯿﺴﺘﻢ آب وﻓﺎﺿﻼب
ﺑﺮق و ﺷﺒﮑﻪي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺘﺎﻧﺪارد
ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ي اﺳﺘﺎﻧﺪارد
ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻀﺎي اﻧﺒﺎرش
ﻧﮕﺎه ﺑﻪ آﯾﻨﺪه درﻃﺮاﺣﯽ ﻓﻀـﺎﻫﺎ ي اوﻟﯿﻪي ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ رﺷـﺪ ﻋﻤﻠﮑـﺮد و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ي ﺑﺨـﺶ ﻫـﺎی آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي درﻃﺮاﺣﯽﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮﮐﺎرﺑﺮيﻫـﺎ درﺻـﻮرت ﻟﺰوم.
ﺧﺪﻣﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ در ﻗﺎﻟﺐ دو ﮔﺮوه اﺻﻠﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد :
اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺎﻣﻞ آزﻣـﺎﯾﺶ ﻫـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼـﺎن آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ ﻣﺠـﺮب در ﺑﺨـﺶ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﻗـﺮا ﻣـﯽ ﮔﯿﺮﻧـﺪ . در اداﻣﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﭘﯿﺶﺗﺮ ﻧﯿﺰ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ،از ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت، ﻓﻘﻂ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ، ﺧﻮن ﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻣﯿﮑـﺮوب ﺷﻨﺎﺳـﯽ، اﯾﻤﻨﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺮم ﺷﻨﺎﺳﯽﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎﯾﺮ ﺧﺪﻣﺎت آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و داﻣﻨﻪي ﮐﺎر آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﻤﻮد.
بیوشیمی
داﻧﺶ ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ ﮐﻪ در آن از روشﻫﺎي شیمی دانان ﺑـﺮاي درك و ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﻓﺮآﯾﻨـﺪﻫﺎي زﯾﺴـﺘﯽ ﮐـه در درون ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد، داراي اﻫﻤﯿﺖ روزاﻓﺰوﻧﯽ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ .ﻫـﺪف ﺑﯿﻮﺷـﯿﻤﯽ ﺗﺒﯿـﯿﻦ اﺳـﺎس ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺳﻠﻮلﻫﺎي زﻧﺪه، درك ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻠﻮلﻫﺎي زﻧﺪه در ﺳﻄﺢ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ، ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ آﻏـﺎز ﺣﯿـﺎت و ﺑﻪ دﺳـﺖ آوردن درك واﺿـﺢ از واﮐـﻨﺶ ﻫـﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ در درون ﺳﻠﻮل زﻧﺪه ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد و ارﺗﺒﺎط اﯾﻦ واﮐﻨﺶﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻋﻤﻠﮑﺮدﺳﻠﻮل اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺷﯿﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﯾﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯿﺰان ﻋﻨﺎﺻـﺮ، آﻧﺰﯾﻢﻫﺎ، ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎ، وﯾﺘﺎﻣﯿﻦﻫﺎ، اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﯽ، ﺳﻤﻮم، داروﻫﺎ و ﻏﯿﺮه در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﺑﻪﮐـﺎر ﻣـﯽرود. داﻣﻨﻪيﺧﺪﻣﺎت ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ.
آﻧﺎﻟﯿﺰ ادرار و مایعات
آزﻣﺎﯾﺶ ﯾﺎ آﻧﺎﻟﯿﺰ ادرار ﻫﻤﭽﻨﺎن ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ روشﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ در ﻃﺐ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷـﻮد و در واﻗﻊ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﺳﻠﻮﻟﯽ ادرار ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺪن و ﺑﻪﺧﺼﻮصﮐﻠﯿـﻪ ﻫـﺎ و ﻣﺠـﺎري ادرارﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
آزﻣﻮن ﺗﺠﺰﯾﻪي ادرار ﺑﺨﺸﯽ از ارزﯾﺎﺑﯽﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮي و آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي روزﻣﺮه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻏﻠﺐ ﺑﯿﻤﺎران اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽ از ارزﯾﺎﺑﯽﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻪ و ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ و آﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﺎﻣﻞ ادرار ﺷﺎﻣﻞ آزﻣﻮنﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪي ادرار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
خون شناسی
داﻧﺶ ﺧﻮن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روي ﺧﻮن، اﺟﺰاي ﺷﮑﻞدﻫﻨﺪه ي آن و ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .خون شناسی در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﺖﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ، درﻣﺎﻧﯽ، ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه ي ﺧﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ، ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ، ﺑﺮﺧـﯽ ﭘـﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﺧـﻮن و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﻧﻌﻘﺎد ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺧﻮن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ درك اﺻﻮل ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﻣﺪرن ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺧﻮن ﺷﻨﺎﺳﯽ و اﻧﻌﻘـﺎد ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت دﺳـﺘﯽ ﯾـﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻮع ﺳﻠﻮلﻫﺎ، ﺗﻌﺪاد و رﻓﺘﺎر آنﻫﺎ و ﻏﯿﺮه در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد.
میکروب شناسی
داﻧﺶ ﻣﯿﮑﺮوبﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ داﻧﺶ ﮐﺸﻒ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎري زا و ﻏﯿﺮﺑﯿﻤﺎري زاي ﺳﻄﺢ ﯾﺎ داﺧﻞ ﺑﺪن و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.اﯾﻦ داﻧـﺶ ﻣﺸـﺘﻤﻞ ﺑـﺮ ﺑـﺎﮐﺘﺮي ﺷﻨﺎﺳـﯽ، وﯾـﺮوس ﺷﻨﺎﺳـﯽ، اﻧﮕﻞﺷﻨﺎﺳﯽ ، ﻗﺎرچﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺳﻞ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
ایمن شناسی و سرم شناسی
اﯾﻤﻨﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي زﯾﺴﺖﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﻮاع واﮐﻨﺶﻫﺎي اﯾﻤﻨـﯽ ﺟﺎﻧـﺪاران در ﺑﺮاﺑـﺮ آﻧﺘﯽژن ﻫﺎي ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ و روﻧﺪ اﯾﺠﺎد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎري زا ﻣﯽﭘﺮدازد ﮐﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ آنﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت و رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
اﯾﻤﻨﯽﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﺑﺮرﺳﯽ و اﺛﺒﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾـﮏ ﭘﺎﺳﺦ دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺪن ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن ﻣﯽﭘﺮدازد.ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه ي اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎي ﻣﺘﻨﻮع، ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﯾﻦ ﺗـﺪاﺧﻞ و ﻧﺎﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﯽ در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ اﻋﻀﺎي آن ، اﻣﮑﺎن ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﻇﻬﻮر ﻋﻮارﺿﯽ وﺧﯿﻢ و ﺑﻌﻀﺎً ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ برگشت وجود دارد.
ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ
ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري را دارﻧﺪ، وﻟﯽﺑﯿﻤﺎري آﻧﻬﺎ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺮرﺳـﯽ ازﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽ ﺷـﻮد ؛ داﻧـﺶ، ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ در ژنﻫﺎ و ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، در ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﯿﺺ و ﺑﺮرﺳﯽﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ ، ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻣﺨﺎﻃﺮات و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ راه در ﻣـﺎن ﺑـﺮاي ﻫﺮﮐـﺪام از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد.ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ در دو دﻫﻪي اﺧﯿﺮ در زﻣﯿﻨﻪي ﺑﯿﻮﻟﻮژي ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﺑﻪ وﯾـﮋه در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ، واﮐﻨﺶ زﻧﺠﯿﺮه ي پلیمر از (PCR) ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑـﺮ اﻓـﺰاﯾﺶ ﺳـﺮﻋﺖ آزﻣـﻮن ﻫـﺎي وابسته به (DNA) در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد ﻣﻮﺟﺐ افزایش حساسیت این گونه آزمایش ها گردیده است. PCR ﺑـﻪ ﯾـﮏ روش ازدﯾﺎد ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺰﺋﯽ DNA اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺪار زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎ را آﻧﻘﺪر زﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ روشﻫﺎي راﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺸﻒ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽﮔﺮدد.
ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﯽ
داﻧﺶ ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﯽ درﺑﺎره ي ﺗﺄﺛﯿﺮات زﯾﺎن آور ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺮ روي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨـﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﻮم ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪي ﮔﯿﺎﻫﺎن، ﺟﺎﻧﻮران و ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎي ﭘﺎﺗﻮژن ﻣﯽﭘﺮدازد.
اﯾﻤﻮﻧﻮﻫﻤﺎﺗﻮﻟﻮژي
اﯾﻤﻮﻧﻮﻫﻤﺎﺗﻮﻟﻮژي ﺑﻪﻃﻮر ﺷﺎﯾﻌﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﻧﮏ ﺧﻮن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد . اﯾﻦ رﺷـﺘﻪ ﺷـﺎﺧﻪ ي ﺗﺨﺼﺼـﯽ از ﻋﻠـﻮم آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽاﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺎره ي ﺗﻬﯿﻪي ﺧﻮن و ﻓﺮآوردهﻫﺎي آن، اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮآورده ي ﻣﻨﺎﺳـﺐ و ﺳـﺎزﮔﺎر ﺑـﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر، روشﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ واﮐﻨﺶﻫـﺎي آﻧﺘـﯽ ژن آنتی ﺑـﺎدي اﯾﺠـﺎد ﮐﻨﻨـﺪه ي ﻋﻮارض اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن درﻓﺮد ﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﺧﻮن و اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن در ﺷﺮاﯾﻂ اورژاﻧﺲ و ﺑﯿﻤـﺎران ﺧـﺎص ﺑﺤـﺚ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ .
ژﻧﺘﯿﮏ ﭘﺰﺷﮑﯽ
ژنﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽﯾﺎ ژﻧﺘﯿﮏ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﯾﮑﯽ از رﺷﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ اﺳﺖ و ﻋﻠﻢ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي اﻧﺘﻘﺎل ﺻـﻔﺎت از ﯾﮏ ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ .ژﻧﺘﯿﮏ ﭘﺰﺷﮑﯽﺷﺎﺧﻪاي از ژﻧﺘﯿﮏ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﮏ ﺻﻔﺖ از ﻧﺴﻠﯽ ﺑـﻪ ﻧﺴﻞ دﯾﮕﺮ را در اﻧﺴﺎن و در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺖ و ﺑﯿﻤﺎري ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ.
ﺳﯿﺘﻮژﻧﺘﯿﮏ ﭘﺰﺷﮑﯽ
ﺳﯿﺘﻮژﻧﺘﯿﮏ ﻋﻠﻢ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﮐﺮوﻣﻮزوم ﻫﺎ اﺳﺖ .در اﯾﻦ ﻋﻠـﻢ ﮐﺮوﻣـﻮزوم ﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿـﮏ ﻫـﺎي ﺑﺎﻧﺪﯾﻨﮓ ﻧﻮارﮔﺬاري و ﯾﺎ ﺷﯿﻮهﻫﺎي ﺳﯿﺘﻮژﻧﺘﯿﮏ مولکولی ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ .
ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ
ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ ﺷﺎﺧﻪاي از ﻋﻠﻢ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ اﺷـﺎره ﺑـﻪ ﺗﻐﯿﯿـﺮات زﻣﯿﻨـﻪ ﺳـﺎز ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﺳﻠﻮلﻫﺎ، ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ و اﻋﻀﺎ در ﻣﻮارد ﺑﯿﻤﺎري داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ،ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺸـﻒ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﺧﻮن و دﯾﮕﺮ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺑﻮده و ﺳﻌﯽ در ﺗﻮﺟﯿﻪ و ﺗﻮﺿـﯿﺢ ﭼﺮاﻫـﺎ و ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ ﻋﻼﺋـﻢ در ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﺑﺪن و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮوزﯾﺎﻓﺘﻪ در ﺑﯿﻤﺎر دارد و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎس ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد .ﺑﺮﺧﯽ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ي ﻋﻠﺖ ﻋﺎرﺿﻪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲﮐﻨﻨﺪه ي ﺷﺪت آن ﺑﻮده و ﺑـﺮاي ﻧﺸـﺎن دادن ﻧﺘﯿﺠـﻪ ي ، از اﯾﻦﺗﻐﯿﯿﺮات درﻣﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. از داﻧﺶ آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻻزم ﺑﺮ روي ﮐﻠﯿﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑـﺎﻓﺘﯽ و ﻏﯿﺮ ﺑـﺎﻓﺘﯽ اﺧﺬ ﺷﺪه از اﻧﺴﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺟﺪا ﺷﺪه از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺘﯽ در دوران ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﻟﺪ، ﻃﻮل ﺣﯿﺎت و ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﻣﺎﮐﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ﺗﺎ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ و ﺑﺎ ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي روشﻫﺎ و اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎ ﺑﯿﺎن و ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻋﻠﺖ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪه ﺑﺮ اﺳـﺎس وﺿـﻌﯿﺖ ﺑـﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﯿﻤـﺎر، راﻫﻨﻤـﺎﯾﯽ ﻫـﺎي ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ و ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎي ﭘﯿﮕﯿﺮي و درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﺴﺌﻮل درﻣـﺎن ﺑﯿﻤـﺎر اراﺋـﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ .آﺳـﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳـﯽ از ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎي رﺷﺘﻪي ﭘﺰﺷﮑﯽ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻗﺪري ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﻮزه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻋﻠﻢ ﻧﯿﺰ ﻣﺼﻄﻠﺢ ﺷـﺪه اﺳـﺖ . ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽﺗﺸﺮﯾﺤﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﺎﻣﻞ واﺣﺪﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻓﺖ
ﻋﻠﻢ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ، ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﮐـﺎرﮐﺮد ﺑﺎﻓـﺖ ﻫـﺎ اﺳـﺖ و ﻫـﺪف اﺻـﻠﯽ آن ، آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎي آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺮ روي ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﺑﻪواﺳﻄﻪي ﺟﺮاﺣﯽ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﯾﺎ ﮐﺎﻟﺒﺪ ﺷﮑﺎﻓﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷـﮑﯽ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﺮ روي ﺑﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﺷﺪه آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ارﮔﺎن ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﺪن را ﻣـﻮرد ﺑﺤـﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ . ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﺷﺪه در ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﻓﺮﻣﺎﻟﯿﻦ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ از ﻓﺮوﭘﺎﺷـﯽ اﻫﻤﯿـﺖ ﻓﺮاواﻧـﯽ در ﺗﺸـﺨﯿﺺ، ﺳـﺒﺐ ﺷﻨﺎﺳـﯽ و ﭘﯿﺸـﮕﯿﺮي از ، ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد . ﻧﺘﺎﯾﺞ آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻓـﺖ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ دارد.
آسیب شناسی سلول
آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽﺳﻠﻮﻟﯽداﻧﺶ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻠﻮل ﻫـﺎ و ﻃـﺮز ﮐـﺎر آن ﻫـﺎ ﺑـﻮده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از دو رﺷﺘﻪي آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺳﻠﻮل ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷـﻮد .ﺳـﻠﻮل ﺷﻨﺎﺳـﯽ ﺷـﺎﺧﻪاي از زﯾﺴـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن، ﻋﻤﻠﮑﺮد، ﺗﮑﺜﯿﺮ و ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺸـﺎﻫﺪات ﻣﯿﮑﺮوﺳـﮑﻮﭘﯽ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ . اﯾﻦ داﻧﺶﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﺴﯿﺎري در آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ دارد، ﭘﺰﺷﮑﺎن را ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ژﻧﺘﯿﮏ و ﮐﺸـﻒ دﻻﯾـﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎ رﻫﻨﻤﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ
ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ:
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺧﻮنﺷﻨﺎﺳﯽ(ﺧﻮنﺷﻨﺎﺳﯽ، اﻧﻌﻘﺎد)
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه اﯾﻤﻨﯽﺷﻨﺎﺳﯽ(اﯾﻤﻨﯽﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺳﺮمﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻫﻮرﻣﻮنﺷﻨﺎﺳﯽ)
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه آﻧﺎﻟﯿﺰ ادرار و ﻣﺎﯾﻌﺎت
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ (ﺑﺎﮐﺘﺮيﺷﻨﺎﺳﯽ، اﻧﮕﻞﺷﻨﺎﺳﯽ، وﯾﺮوسﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻗﺎرچﺷﻨﺎﺳﯽ)
آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮﻟﮑﻮلی
ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﻗﺴـﻤﺖ ﻫـﺎي ﭘﯿﺸـﯿﻦ ﻧﯿـﺰ اﺷـﺎره شده اﺳـت ، ﺗﻨﻬـﺎ ﺑﺨـﺶ ﻫـﺎي ﺑﯿﻮﺷـﯿﻤﯽ، ﺧـﻮن ﺷﻨﺎﺳـﯽ، ﻣﯿﮑﺮوبﺷﻨﺎﺳﯽ، اﯾﻤﻨﯽﺷﻨﺎﺳﯽو ﺳﺮمﺷﻨﺎﺳﯽاز اﯾﻦ ﺣﻮزهاﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫـﺎي ﺗﺸـﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷـﮑﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و داﻣﻨﻪي ﮐـﺎر آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﻤﻮد.ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺳﺖﮐﻪداﻣﻨﻪي ﺧﺪﻣﺎت ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦآزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎﻧﯿﺰ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺳﯿﺎﺳـﺖ ﻫـﺎ و ﺗﻨﻮع ﺗﺴﺖﻫﺎي درﺧﻮاﺳﺘﯽﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ.ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ، ﻟﺰوﻣﺎًﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اراﺋـﻪ ي ﺗﻤﺎم ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻮزه ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ.
آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ
ﺧﺪﻣﺎت آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ:
آسیب شناسی سلول
آسیب شناسی بافت