آینده پیش رو تغییراتی بیشتر از قرن بیستم در زندگی ما ایجاد خواهد کرد. معماری همواره رو به سوی آینده دارد، به همین واسطه رویکردهای نو در طراحی بیمارستان بایستی پاسخگوی این تغییرات آتی باشد. همراه با موج دگرگونیهای جامعه از لحاظ فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، فناوری و علمی ، طراحی مراکز درمانی به صورتی متفاوت از امروز اتفاق خواهد افتاد. میتوان 7 ویژگی برای آینده این نوع معماری تصور کرد:
1.پایداری
آینده طراحی بیمارستان، به صورت بیمارمحور پیش خواهد رفت، موضوعی که هم به سلامت بیماران کمک میکند و هم تاثیر مثبتی بر کادر درمان میگذارد. اضافه شدن تکنولوژیهای درمانی نو و تغییر الگوهای درمان نقش مهمی در دگرگونی طراحی فضای بیمارستان خواهد داشت. به طور یقین طول زمان درمان با سرعت پیشرفت دانش و نوآوری کوتاهتر خواهد شد؛ که به نوبه خود در مصرف انرژی و ایجاد ساختمان پایدار نقشی کلیدی مییابد.
2.انعطاف در عملکردی
انعطافپذیری فضا از دیگر مشخصات طراحی آینده است. با توجه به نیازهای جدید درمانی و سیر تحول فناوری، اولویت با فضاهایی است که امکان تغییر مجدد و سازگاری با عملکرد جدید را خواهند داشت. چنین انعطافی، بهترین صرفه اقتصادی را برای موسسات درمانی دارد. به عنوان مثال ساختن اتاقهای درمانی چند منظوره که توانایی تطبیق با انواع فن آوری را داشته باشد؛ و با ایجاد یک سیستم ساختاری بتواند با حداقل بازسازی لازم، یک طراحی جدید را ممکن سازد.
3.تغییرات دانش و فناوری
با پیشرفت دانش ژنتیک و دگرگونی روند بازیابی سلامت، فرایند درمانی به صورت سریعتری انجام خواهد گرفت. به همین دلیل استفاده از طراحی هوشمند در صدر طراحی قرار خواهد گرفت. همزمان با توسعه دانش رباتیک و ابزارهای پیشرفته تحقیقات پزشکی، طراحی فضای درمانی به شکل تصاعدی بوسیله زیرساختهای فناوری و اطلاعات هدایت خواهد شد. به همین خاطر در طراحی بیمارستان، شکل دادن به فناوری سیستم های درمانی اهمیتی بیشتر از قبل خواهد یافت.
4.بهینهسازی اقتصادی
همزمان با تغییرات بزرگ اقتصادی در آینده، بیمارستانها و نظامهای درمانی نیز به شکل فزایندهای، به سمت بهینهسازی اقتصادی حرکت میکنند تا متناسب با خواست مشتریان عمل کنند. بنابراین معماران بیش از همیشه نیازمند ورود به فرایند برنامهریزی هستند تا با تاثیر از شرایط جدید، با بیشترین میزان انعطاف پذیری و کارآیی، مقرون به صرفه بودن طرح را تضمین نمایند.
5.درمان سرپایی
در آینده، بیمارستانها شاهد هجوم بیماران سرپایی بیشتری خواهند بود. افزایش ظرفیت بخش مراقبتهای سرپایی را باید از مهمترین چالشهای تجهیزات درمانی آینده در نظر گرفت. در همین راستا بیمارستانهای خرد(Micro hospital) به تدریج بیشتر میشود. بر خلاف بیمارستانهای سنتی می توان آنرا یک سبک جدید از معماری درمانی کوچک مقیاس با اثربخشی مضاعف دانست.
6.اقامت کوتاه
در آیندهای نزدیک رویکرد طراحی بیمارستان به سمت اقامت کوتاه مدت و مراقبت جامعه محور چرخش پیدا خواهدکرد. این امر به سبب تغییر در رویکرد پزشکی و پر رنگ شدن ملاحظات روان درمانی ایجاد خواهد شد تا تجربه سخت بیمار از محیط درمان را به فضای بیرون امن خانه منتقل سازد.
7.پزشکی از راه دور
نظارت از راه دور بیماران به کمک ابزارهای پوشیدنی و تله مدیسین به بخشی از زیرساختهای بیمارستان تبدیل میشود و موجب کاهش مراجعه حضوری و بستری شدن خواهد شد. در این صورت ردیابی و پذیرش بهتر بیمار با یک سامانه حمل و نقل توانمند، به ایجاد یک سیستم سرپایی جدید موثر منجر میشود.
نکته پایانی
مطالب فوق تنها اشارهای گذرا به آینده طراحی بیمارستان است. بدون تردید معماری قرن 21 در حال گذار بزرگ از لحاظ مفاهیم، روش و فناوری ساخت است. شرکت اسپو، به عنوان یکی از طراحان فضای درمانی در تلاش است تا همسوی با این جریان، مقالات جدیدی را ارایه نماید.